Wstęp
Kod 95 mający wiele nazw (między innymi przewóz rzeczy, przewóz osób, kwalifikacja, przedłużenie prawa jazdy) jest skomplikowanym prawnym tworem. Dziś przybliżę Ci jego temat odpowiadając na następujące pytania:
- Czym jest kod95?
- Kiedy musisz go mieć?
- Kiedy nie musisz go posiadać?
Czym jest kod 95?
od 95 to nic innego jak odpowiedni wpis w prawie jazdy w rubryce 12. wskazujący na to czy dana osoba ma uprawnienia na zarobkowy Przewóz Rzeczy lub/i Przewóz Osób
Kiedy musisz mieć kod 95 wpisany w prawo jazdy?
Kod95 czyli tak zwany przewóz rzeczy lub/i osób musi mieć kierowca, który chce wykonywać przewóz drogowy pojazdami, które podchodzą pod kategorię C1, C1+E, C, C+E (przewóz rzeczy) oraz D1, D1+E, D, D+E (przewóz osób)
Mówiąc najbardziej po ludzku – chcąc pracować jako kierowca ciężarówki lub autobusu (aby móc zarobkowo przewozić rzeczy lub osoby) musisz mieć kod95 wbity w prawo jazdy
Kiedy nie musisz mieć kodu 95?
Formalnie o wyłączeniu, kto nie musi mieć kodu 95 mówi Ustawa o Transporcie Drogowym (link) a konkretnie dwa artykuły – art. 3 oraz 39a, które mówią nam:
Art. 3. 1. Przepisów ustawy nie stosuje się do przewozu drogowego wykonywanego pojazdami samochodowymi lub zespołami pojazdów:
- przeznaczonymi konstrukcyjnie do przewozu nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą – w niezarobkowym przewozie drogowym osób;
- o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony: a) w krajowym transporcie drogowym rzeczy, w przypadku gdy przedsiębiorca wykonuje wyłącznie krajowy transport drogowy rzeczy, b) w niezarobkowym przewozie drogowym rzeczy; 2a) o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 2,5 tony w transporcie drogowym rzeczy;
- zespołów ratownictwa medycznego oraz w ramach usług transportu sanitarnego.
- art 39a ustawy o transporcie drogowym
Oraz Drugi cytat 39a:
Wymagań, o których mowa w ust. 1 pkt 1 oraz pkt 3–6, nie stosuje się do kierowcy pojazdu:
- którego konstrukcja ogranicza prędkość jazdy do 45 km/h;
- wykorzystywanego przez siły zbrojne lub pozostającego w ich dyspozycji, gdy przewóz jest wykonywany w związku z zadaniami powierzonymi siłom zbrojnym;
- wykorzystywanego przez formacje obrony cywilnej, jednostki ochrony przeciwpożarowej lub jednostki odpowiedzialne za utrzymanie bezpieczeństwa lub porządku publicznego lub pozostającego w ich dyspozycji, gdy przewóz jest wykonywany w związku z zadaniami powierzonymi tym służbom;
- poddawanego testom drogowym do celów rozwoju technicznego przez producentów, instytuty badawcze, uczelnie lub Sieć Badawczą Łukasiewicz oraz testom drogowym do celów naprawy lub konserwacji, lub pojazdu nowego albo odremontowanego, który nie został jeszcze wprowadzony do użytku;
- do kierowania którym jest wymagane prawo jazdy kategorii D lub D1 i który jest prowadzony bez pasażerów przez personel obsługi technicznej do lub z centrum obsługi technicznej, znajdującego się w pobliżu najbliższej bazy eksploatacyjnej, z której korzysta przewoźnik, pod warunkiem że prowadzenie pojazdu nie jest głównym zajęciem kierowcy;
- używanego w sytuacjach zagrożenia lub przeznaczonego do akcji ratunkowych, w tym pojazdu przeznaczonego do niehandlowego przewozu drogowego pomocy humanitarnej;
- wykorzystywanego do: a) nauki jazdy osób ubiegających się o prawo jazdy lub świadectwo kwalifikacji zawodowej, b) szkolenia osób posiadających prawo jazdy, c) przeprowadzania państwowego egzaminu dla osób ubiegających się o prawo jazdy, d) dodatkowego praktycznego szkolenia nauki jazdy w miejscu pracy, w przypadku gdy osobom tym towarzyszy inna osoba posiadająca świadectwo kwalifikacji zawodowej lub instruktor nauki jazdy dla danej kategorii pojazdu wykorzystywanego do szkolenia – pod warunkiem że pojazd ten nie jest w tym czasie wykorzystywany do handlowego przewozu drogowego osób lub rzeczy;
- wykorzystywanego do niehandlowego przewozu drogowego osób lub rzeczy;
- wykorzystywanego do przewozu materiałów, urządzeń lub sprzętu niezbędnych kierowcy do jego pracy – pod warunkiem że prowadzenie pojazdu nie jest głównym zajęciem kierowcy;
- wykorzystywanego na obszarach wiejskich w ramach własnej działalności gospodarczej kierowcy, który nie oferuje usług przewozowych, a przewóz ma charakter sporadyczny i nie wpływa na bezpieczeństwo ruchu drogowego;
- który jest wykorzystywany lub wynajęty bez kierowcy przez przedsiębiorstwo rolnicze, ogrodnicze, leśne, gospodarstwo rolne lub rybackie do przewozu rzeczy w ramach własnej działalności gospodarczej, chyba że prowadzenie pojazdu stanowi część głównego zajęcia kierowcy lub kierowanie pojazdem przekracza odległość 100 km od siedziby przedsiębiorstwa lub gospodarstwa.
- Wymagań, o których mowa w ust. 1 pkt 1, 5 i 6, nie stosuje się do kierowcy pojazdu, do kierowania którym jest wymagane prawo jazdy kategorii AM, A1, A2, A, B1, B lub B+E.
A tak po ludzku tłumacząc najbardziej niezrozumiałe punkty:
Kodu 95 nie musisz mieć:
- Przewożąc cokolwiek albo kogokolwiek pojazdem kat. AM, A1, A2, A, B1, B lub B+E.
- Jeżeli pojazd konstrukcyjnie nie rozpędza się więcej niż 45km/h
- Prowadząc Pojazdy Wojska Polskiego, lub “pożyczone” od firm i prywatnych osób przez Wojsko
- Prowadząc Pojazdy wykorzystywane przez Strażaków lub inne służby bezpieczeństwa i porządku w tym nawet Kierowcy Karetek (niewiele osób wie, że duża część nowoczesnych karetek podlega pod kat. C)
- Prowadząc Pojazdy Testowe lub testowane przy okazji napraw
- W sytuacji w której: Autobus poruszał się z kierowcą. Ale z przyczyn technicznych nie mógł jechać dalej. Autobus przejął mechanik, który naprawił autobus i zjeżdża nim na baze czy do warsztatu.
- Podczas akcji humanitarnych – np podczas akcji przewozu darów na Ukraine podczas panującej tam Wojny, lub też przewozu osób uciekających stamtąd do Polski Autobusami
- Podczas jakichś akcji ratunkowych np pożarach, powodzi itd.
- Podczas szkolenia Nauki Jazdy, Doskonalenia Techniki jazdy
- Podczas przewozu rzeczy, których przedsiębiorca używa w swojej działalności. Np przewożenie koparki na miejsce wykopów.
- Jeżeli jesteś rolnikiem przewożącym sporadycznie tylko swoje rzeczy i nie stwarzasz to żadnego zagrożenia
Jak zrobić kod 95?
Jak zdobyć uprawnienia do przewozu rzeczy i osób opowiem na innym wpisie który tu opublikuję.
Podsumowanie
W podsumowaniu muszę sprostować pare spraw:
- Wiedza z której stworzyłem ten artykuł pochodzi z Ustawy o Transporcie Drogowym z której korzystałem ze strony sejmowej – LINK – z dnia 14.09.2023.
- W związku z powyższym do dnia przeczytania przez Ciebie tego artykułu przepisy (jak to u nas bywa) mogły się zmienić
- Uczulam również, że nie jest to wykładnia prawna, tylko moja interpretacja skonsultowana z Inspektorami Transportu Drogowego.
- Z racji tego, że transport drogowy (przewóz rzeczy lub osób) bez posiadania odpowiednich uprawnień – kodu 95 – niesie za sobą bardzo poważne konsekwencje (kary finansowe liczone w tysiącach oraz zabranie uprawnień) muszę zaznaczyć: Przed próbą jazdy bez kodu 95 skonsultuj się z Inspekcją Transportu Drogowego (najlepiej pisemnie) i upewnij się, czy na pewno możesz prowadzić dany pojazd bez uprawnień. Lepiej w te strone, niż potem pluć sobie w brodę.