Zawód Doradcy DGSA po raz pierwszy pojawił się w zapisach Umowy ADR w roku 2001. Stworzenie tej funkcji miało i ma na celu zapewnienie wszystkim uczestnikom przewozu towarów niebezpiecznych, niezbędnych informacji o statusie przepisów prawnych i normatywnych dla bezpiecznego przeprowadzenia operacji związanych z przemieszczaniem towarów niebezpiecznych.
Kim jest doradca DGSA?
Podstawy prawne działania Doradca zawarte są w:
Oświadczenie Rządowe z dnia 15 lutego 2021 r. w sprawie wejścia w życie zmian do załączników A i B do Umowy europejskiej dotyczącej międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR), sporządzonej w Genewie dnia 30 września 1957 r., tj.: Dz. U. 2021 poz. 874 i 1307 w dziale 1.8.3.,
Oświadczenie Rządowe z dnia 15 lutego 2021 r. w sprawie wejścia w życie zmian do Regulaminu międzynarodowego przewozu kolejami towarów niebezpiecznych (RID), stanowiącego załącznik C do Konwencji o międzynarodowym przewozie kolejami (COTIF), sporządzonej w Bernie dnia 9 maja 1980 r., tj.: Dz. U. 2021 poz. 992 w dziale 1.8.3,
Ustawie o przewozie towarów niebezpiecznych , tj.: Dz. U. 2021 poz. 756 Rozdział 4 Doradca do spraw bezpieczeństwa przewozu towarów niebezpiecznych w artykułach 40 ust. 1 – 2, oraz art. 41 ust. 1 – 2.
Z zapisów wymienionych aktów prawnych wynika, że każde przedsiębiorstwo, którego działalność obejmuje nadawanie lub przewóz towarów niebezpiecznych, lub związane z nimi pakowanie, załadunek, napełnianie lub rozładunek, powinno wyznaczyć jednego lub więcej doradców do spraw bezpieczeństwa przewozu towarów niebezpiecznych, odpowiedzialnego za wspieranie działań zapobiegających zagrożeniom dla osób, mienia i środowiska, związanych z taką działalnością. Oczywiście wobec przedsiębiorstw, są również odstępstwa:
których działalność dotyczy takich ilości towarów w każdej jednostce transportowej, które nie są większe od podanych w 1.1.3.6, 1.7.1.4 i w działach 3.3, 3.4 i 3.5, lub
dla których przewóz lub związane z nim pakowanie, napełnianie, załadunek lub rozładunek towarów niebezpiecznych nie stanowi głównej lub dodatkowej działalności, a które okazjonalnie zaangażowane są w przewóz krajowy lub związane z nim pakowanie, napełnianie, załadunek lub rozładunek towarów niebezpiecznych, stwarzających małe ryzyko zanieczyszczenia środowiska.
Obowiązki doradcy DGSA
Głównym zadaniem doradcy, zachowując odpowiedzialność kierującego przedsiębiorstwem, winno być dążenie, poprzez zastosowanie wszelkich niezbędnych środków oraz działań i w granicach obejmujących zakresem działalności przedsiębiorstwa, do ułatwienia prowadzenia tej działalności zgodnie z odpowiednimi warunkami i w możliwie najbezpieczniejszy sposób. Odnośnie do działalności przedsiębiorstwa, doradca ma w szczególności następujące obowiązki:
śledzenie zgodności z wymaganiami dotyczącymi przewozu towarów niebezpiecznych,
doradzanie przedsiębiorstwu w zakresie przewozu towarów niebezpiecznych;,
przygotowywanie rocznego sprawozdania z działalności przedsiębiorstwa w zakresie przewozu towarów niebezpiecznych dla kierownictwa tego przedsiębiorstwa lub odpowiednio dla władz lokalnych.
Obowiązki doradcy obejmują także śledzenie następujących praktyk i procedur związanych z działalnością przedsiębiorstwa, o której mowa:
procedur służących zachowaniu zgodności z wymaganiami dotyczącymi identyfikacji przewożonych towarów niebezpiecznych,
praktyki przedsiębiorstwa w zakresie uwzględniania wymagań specjalnych związanych z przewożonym towarem w przypadku zakupu środków transportu,
procedur służących sprawdzeniu wyposażenia używanego w związku z przewozem, załadunkiem i rozładunkiem towarów niebezpiecznych,
prawidłowego szkolenia pracowników przedsiębiorstwa, obejmującego zmiany
w przepisach oraz przechowywania dokumentacji szkoleniowej,wprowadzania prawidłowych procedur ratowniczych w zakresie wypadków
i awarii, które mogą zagrażać bezpieczeństwu podczas przewozu, załadunku
lub rozładunku towarów niebezpiecznych,prowadzenia dochodzeń oraz, jeżeli ma to zastosowanie, przygotowywania sprawozdań na temat poważnych wypadków, awarii lub poważnych naruszeń przepisów podczas przewozu, załadunku lub rozładunku towarów niebezpiecznych,
wprowadzania odpowiednich środków w celu przeciwdziałania powtarzaniu się wypadków, awarii lub poważnych naruszeń przepisów,
uwzględniania przepisów oraz wymagań specjalnych odnoszących się do przewozu towarów niebezpiecznych przy wyborze podwykonawców oraz partnerów,
sprawdzania, czy pracownicy zaangażowani w przewóz, załadunek lub rozładunek towarów niebezpiecznych otrzymali szczegółowe procedury postępowania i instrukcje,
stosowania środków mających na celu zwiększanie wiedzy w zakresie zagrożeń związanych z przewozem, załadunkiem i rozładunkiem towarów niebezpiecznych,
wprowadzania procedur kontrolnych służących sprawdzeniu, czy środek transportu zaopatrzony jest w wymagane dokumenty i sprzęt awaryjny oraz czy takie dokumenty i sprzęt odpowiadają przepisom,
wprowadzania procedur kontrolnych służących sprawdzeniu przestrzegania wymagań dotyczących załadunku i rozładunku,
istnienie planu ochrony (opisany w dziale 1.10 Umowy).
Kto może zostać doradcą DGSA?
Doradcą może być osoba, która posiada ważne świadectwo doradcy (Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 7 maja 2015 r. w sprawie uzyskiwania świadectwa doradcy do spraw bezpieczeństwa przewozu towarów niebezpiecznych Dz. U. 2015 poz. 718 z późn. zm. Dz. U. 2018 poz. 2422 i Dz. U. 2021 poz. 1168) odpowiednio w zakresie przewozu drogowego i/lub przewozu koleją towarów niebezpiecznych. Świadectwo doradcy otrzymuje osoba, która:
posiada wykształcenie wyższe;
nie była skazana za przestępstwo umyślne przeciwko wiarygodności dokumentów, obrotowi gospodarczemu oraz bezpieczeństwu powszechnemu;
ukończyła kurs doradcy;
złożyła z wynikiem pozytywnym egzamin przed komisją egzaminacyjną działającą przy Dyrektorze TDT, nie później niż w terminie 12 miesięcy od dnia ukończenia kursu.
Jak wygląda egzamin na doradcę DGSA?
Egzamin przeprowadza się w formie pisemnej, obejmującej:
część ogólną, składającą się z zestawu 30 pytań testowych wielokrotnego wyboru (80 minut);
część specjalistyczną dotyczącą odpowiednio przewozu drogowego lub koleją, składającą się z zestawu 20 pytań testowych wielokrotnego wyboru (60 minut) oraz opisowego zadania praktycznego z zakresu obowiązków doradcy dla danego rodzaju przewozu towarów niebezpiecznych (60 minut).
Egzamin dla doradców przedłużających termin ważności świadectwa doradcy nie obejmuje opisowego zadania praktycznego. Natomiast, egzamin dla doradców poszerzających zakres uprawnień nie obejmuje części ogólnej (Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 7 maja 2015 r. w sprawie uzyskiwania świadectwa doradcy do spraw bezpieczeństwa przewozu towarów niebezpiecznych Dz. U. 2015 poz. 718 z późn. zm. Dz. U. 2021 poz. 1168).
Zakres, ramowy program i minimalny czas trwania kursu doradcy zawarty jest w Rozporządzeniu Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 29 maja 2012 r. w sprawie prowadzenia kursów z zakresu przewozu towarów niebezpiecznych (Dz. U. 2012 poz. 619 z późn. zm. Dz. U. 2015 poz. 315 i Dz. U. 2019 poz. 2383).
Podsumowanie
Z powyższych zapisów można zauważyć, że zagadnienia związane z uzyskaniem czynnego Doradztwa jest dość złożone. Jednakże należy pamiętać, że to tylko etap zdobycia uprawnień, bycie Doradcą zobowiązuje do opanowania jeszcze innych tematów mających wpływ na świadome podejmowanie decyzji bezpośrednio wpływających na bezpieczeństwo przewozu materiałów niebezpiecznych.
